ANALISIS WACANA IKLAN

Conto Iklan Lisan

Oskadon di ditu di dieu, dibutuhkeun jalma rea

Awewe lalaki nu kolot nu ngora. Oskadon hasiatna nyata leuwih dipercaya. Oskadon hade uey! dosisisna cocok jadi andelan balarea kapake dimana-mana leuwih gancang tur oye!

Nyageurkeun rieut sirah.

Tangtu mantep hasiatna moal matak tunduh.

Rieut sirah nginum oskadon atuh! mantep hasiatna, moal matak tunduh.

Dicutat tina radio Dahlia FM.

Salasahiji aspék nu ngabahas wacana téh nya éta analisis. Analisis wacana ngawengku dua aspék nya éta analisis wacana dialog/paguneman jeung analisis wacana monolog.

Saméméh nganalisis wacana urang kudu apal heula naon nu dimaksud analisis wacana. Dina enas-enasna mah nu dimaksud analisis wacana téh nya éta mangrupa ulikan perkara anéka fungsi (bag-bagan makéna, pragmatik) basa dumasar kana kontéksna (sudaryat.2003:100).

Diluhur aya conto iklan, urang bisa nganalisis wacana nu nyangkaruk dina éta iklan dumasar kana papsingan jeung kapragamatisan pamakéan wacana dina éta iklan.

Analisis Wacana Iklan Tulisan dina Majalah

Analisis dumasar kana Papasingan Wacana

Wacana ieu iklan saupama disawang tina médiana kaasup kana wacana tinulis. Wacana tinulis téh nya éta wacana nu dipidangkeun maké basa tulisan. Pikeun nyangkemna urang kudu maca kalawan daria. Disawang tina carana kaasup kana wacana langsung anu mana panyatur langsung ngajak komunikasi ka pamiarsa. Pon kitu deui saupama disawang tina wanguna nya éta kaasup kana wangun arguméntasi. Disawang tina pamarekanna kaasup wacana fiksi. Wacana fiksi nya éta wacana anu eusina ngébréhkeun objék anu bisa ngahudang daya hayal atawa pangalaman ngaliwatan kesan-kesan imajinatif, basana figuratif. Tapi dina wacana fiksi ogé aya fakta jeung panalaran anu nyata, tapi ngan sakadar pikeun alat nepikeun amanat minangka hasil olahan daya hayal panyaturna.

Analisis dumasar kana kapragmatisan wacana

Ditilik tina segi kapragmatisan wacana ieu iklan téh geus ngawakilan naon-naon nu jadi sarat wacana. Urang bisa ngabuktikeun umapana:

A.   Disawang tina segi Déiksis

Déiksis nya éta wangun basa panuduh hal atawa fungsi nu aya di luareun basa; contona kecap panuduh jeung kecap gaganti. Déiksis bisa dipasing-pasing jadi sababaraha rupa. Dina ieu wacana iklan ngawengku sababaraha déiksis nya éta:

1)   Person déiksis, panuduh jejer/panglaku atawa biasa ogé disebut gaganti ngaran; dina wacana iklan ieu ngawengku gaganti ngaran ka dua nya éta kecap sadérék dina bumi sadérék.

2)   Timé déiksis, panuduh waktu; dina ieu iklan  ngawengku waktu nu kaliwat nu cék pandangan panyatur kurang éndah katingalna saupama can dipasieup ku PAS mébel. Pon kitu deui waktu nu bakal datang bakal datang bakal éndah mun geus dipasiseup ku PAS mébel. Hal ieu tinangtu bakal mangaruhan kana sikep pamiarsa saupama pamiarsa nyaluyukeun pamikiranna kana kontéks nu ditawarkeun ku panyatur.

3)   Palce déiksis, panuduh tempat; dina ieu wacana iklan nuduhkeun tempat nu deukeut kapanyatur jeung nu rada deukeut ka pamiarsa. Nu deukeut ka panyatur nya éta PAS Mébel nu ngayakeun rupa-rupa fornitur tina kai pines jeung pas modélna pas hargana. Nu rada deukeut ka pamiarsa nya éta bumi jeung kantor sadérék.

4)   Social déiksis, panuduh situasi sosial; pnyatur nuduhkeun atawa maké ragam basa lemes bumi, hormat keur ka sorangan tangtos jeung rupi-rupi, ragam hormat keur ka batur pangaosna.

B.   Disawang tina segi Implikatur Konversasi

Dina ieu wacana panyatur tapis pisan milih ungkara basa nu dipakéna. Simpel tapi bisa dipikaharti ku pamiarsa, malah bisa ngirut pamiarsa pikeun meuli éta barang nu diiklankeunana.

C.   Disawang tina segi Conversation structure

Struktur paguneman adegana tangtu bakal béda-béda gumantung kana faktor UNGKARA. Panyatur saméméh nulis ieu wacana téh tinangtu bakal maluruh jeung maham heula kana naon nu jadi tujuan tina éta tulisan.

Analisis Wacana Iklan Lisan dina Radio

Analisis dumasar kana papasingan wacana

Wacana ieu iklan saupama disawang tina médiana kaasup kana wacana lisan nu dipadangkeunna dihaleuangkeun. Pikeun nyangkemna urang kudu ngaregepkeun kalawan daria. Disawang tina carana kaasup kana wacana langsung anu mana panyatur langsung ngajak komunikasi ka pamiarsa. Pon kitu deui saupama disawang tina wanguna nya éta kaasup kana wangun arguméntasi. Bisa dipaluruh kumaha panyatur ngaréka basa pikeun ngajéntrékeun bener henteuna hiji perkara dumasar kana alesan nu kuat nepi ka jalma lian kahudang pikeun milampah hiji pagawéan.

Daftar Pustaka

Sudaryat, Yayat. 2003 Pedaran Basa Sunda. Bandung: Geger Sunten.

Rosidi, Ajip. 2007 Urang Sunda jeung Basa Sunda. Bandung: PT Kiblat Buku Utama

ANALISIS WACANA TULISAN

ANALISIS WACANA TULISAN

“Upami nganjang ka Bali, ulah lali sindang IGELANCA the Batik Works, di jalan raya Ubud, Bali. Bade tuang mangga, bade ngagaleuh batik mangga.nyayagikeun rupi-rupi supenir deuih. palay pesen ti tebihna?”.

Unsur Wacana

Nilik kana unsur-unsur wacana, unsur nu di gunakeun nyaeta monolog. Monolog nya éta kagiatan basa anu dikedalkeun ku saurang panyatur tur sipatna transaksional. Monolog téh mangrupa pamekaran téma atawa gagasan ti saurang panyatur. Wangunna leuwih jembar batan paragrap. Taya konversasi, dialog, atawa pagumeman dina ieu wacana. Unsur nu kapanggih nyaeta unsur monolog, sabab ti kalimat mimiti nepika beresna mangrupa ajakan sangkan nu maca ka taji terus dating ka eta tempat.

Warna Wacana

Wacana Tinulis

              Wacana Tinulis nyaeta wacana anu dipidangkeun make basa tulisan. Dina ieu wacana anu dicandak dina iklan nu aya dina Koran,  panyatur ngajak ka pamiarsa sangkan kataji ku basa tur tampilan nu hade, kadituna pamiarsa daek datang ka tempat nu di maksud dina eta wacana.

Wacana Langsung

              Wacana langsung nyaeta wacana anu nuduhkeun ucapan langsung panyaturna, dina ieu wacana, panyatur langsung ngajak ngomong ka pamiarsa.

Wacana Non-fiksi

            Wacana non-fiksi nyaeta wacana anu ngebrehkeun objek nu bisa nambahan pangalaman pamiarsa, sipatna actual, basana saujratna, dumasar kana alam nyata (factual).

ANALISIS WACANA LISAN

 ANALISIS WACANA LISAN

“Pecinta Bandung, ulah hilap nya dinten jumaah tabuh 7 wengi di STV. Bandung tea, nu saha deui atuh!”

Unsur Wacana

Nilik kana unsur-unsur wacana, unsur nu di gunakeun nyaeta monolog. Monolog nya éta kagiatan basa anu dikedalkeun ku saurang panyatur tur sipatna transaksional. Monolog téh mangrupa pamekaran téma atawa gagasan ti saurang panyatur. Wangunna leuwih jembar batan paragrap.

KAPRAGMATISAN WACANA

              Déiksis téh mangrupa unsur basa anu gunana pikeun nuduhkeun hal atawa fungsi nu tangtu di luar basa.

1.    Déiksis Personal

a.    Kecap gaganti jalma kahiji (panyatur):

“pecinta Bandung …”

b.    Kecap gaganti jalma kadua (pamiarsa):

“nu saha deui atuh!”

2.    Déiksis Témporal

              Déiksis témporal atawa panuduh waktu nya éta déiksis anu nuduhkeun waktu lumangsungna kajadian. Dina éta wacana, déiksis témporalna téh “dinten jumaah tabuh 7 wengi”

3.    Déiksis Lokatif

              Déiksis lokatif atawa panuduh tempat nya éta déiksis anu dipaké pikeun nuduhkeun pernahna hiji hal atawa barang, boh deukeut, rada deukeut, atawa jauh. Dina éta wacana, déiksis lokatif nu kapanggih téh nga ukur tilu siki, nya éta panuduh deukeut (2) jeung panuduh jauh (1).

“Pecinta Bandung, ulah hilap nya dinten jumaah tabuh 7 wengi di STV”.

             

4.    Déiksis Sosial

              Déiksis sosial raket patalina jeung aspék kalimah anu ngébréhkeun atawa diébréhkeun ku réalitas nu tangtu dina situasi sosial. Ieu déiksis téh tumali jeung parapartisipan (panyatur, pamiarsa, nu dicaritakeun). Dina déiksis sosial kalibet perkara honorifik (sesebutan kahormatan) jeung tatakrama.

5.    Déiksis Éndoforis

              Déiksis éndoforis (tékstual atawa wacana) nya éta déiksis anu nuduhkeun naon-naon anu aya dina jeroeun wacana, sipatna intertékstual. Naon-naon nu nuduhkeunana disebut antésédén.

“ Bandung tea, nu saha deui atuh!”

Warna Wacana

Wacana lisan

              Wacana lisan nyaeta wacana anu dipidangkeun make basa lisan. Dina ieu wacana anu dikutip dina iklan di salahsahiji TV panyatur ngajak ka pamiarsa sangkan lalajo eta acara.

Wacana Langsung

              Wacana langsung nyaeta wacana anu nuduhkeun ucapan langsung panyaturna, dina ieu wacana, panyatur langsung ngajak ngomong ka pamiarsa.

Wacana Non-fiksi

              Wacana non-fiksi nyaeta wacana anu ngebrehkeun objek nu bisa nambahan pangalaman pamiarsa, sipatna actual, basana saujratna, dumasar kana alam nyata (factual).

Jurnalistik

Diajar Nulis 

Jurnalistik Sunda

TAYA pikiran anyar nu kairong tiasa ngaleyurkeun pasualan média massa Sunda. Upama média massa nasional sareng média massa dunya ibarat anu balap di sirkuit, média massa Sunda mah masih kénéh riweuh ngurus dapur nyalira; kumaha ngabebenah SDM sangkan tulisanana mibanda rasa basa Sunda, ngoméan manajemén sareng mikiran kahirupanana. Padahal upama nengetan sawatara conto média massa Sunda baheula (dina Makalah KBS VIII, kénging Abdulah Mustafa), média massa Sunda kiwari jauh leuwih nyunda. Kilang kitu, numutkeun sawangan simkuring mah pasualan média massa Sunda mah sanés éta, henteu sabasajan anu didadarkeun dina KBS VIII.

Saleresna, pasualan intern-ekstern anu ngalantarankeun média massa Sunda ngalanglayung, tos tiasa kabadé. Kanggo sakadar malikan deui pikiran heubeul, masalahna téh taya sanés kirangna investasi (modal), manajemén, kirangna kasejahteraan karyawan (nu ngokolakeun média massa Sunda), kirangna SDM (aya gantar kakaitan sareng masalah kasejahteraan), sareng satumpuk perkara sanésna. Iwal ti éta—nambut istilah kliseu—pangaruh transpormasi sosial-budaya sareng ngaheureutanana basa Sunda di kalangan masarakat Sunda, nu ngalantarankeun oplah média massa Sunda jadi noron.

Dina kondisi siga kitu, masih kénéh seueur nu ngarasa reueus, margi média massa Sunda leuwih maju dibandingkeun jeung média massa étnis sanés (Mangle, No. 1851). Duka kedah ngarasa éra atanapi sabalikna jadi gedé haté ku ayana anu dikedalkeun ku Sakdani Darmopamudjo, pupuhu PWI Cabang Surakarta manten. Numutkeun anjeunna, média massa basa Jawa di Jawa Tengah tinggal panineungan, tos taya deui koran atanapi majalah nu medal kalayan ngagunakeun basa Jawa. (di Jawa Timur, medal kénéh majalah basa Jawa; Penyebar Semangat sareng Jayabaya, di Yogyakarta ogé masih medal Joko Lodhang).

Béda sareng kaayaan di kalangan masarakat Sunda. Di sagédéngeun basa Sunda masih dipaké, di kalangan kulawarga Sunda ogé, majalah Sunda seueur kénéh dipajang di rohangan tamu minangka lambang idéntitas jeung kareueus (Suara Merdeka, 14/02/2002).

Pikeun sakadar ngumbar panineungan, urang Sunda kantos gaduh 36 média basa Sunda (Derap Pembangunan Pers di Jawa Barat, BPPP, 1987). Dua di antarana koran basa Sunda anu medal unggal dinten: “Sinar Pasoendan” (1933-1942) sareng “Sipatahoenan” (1924-1942 di Tasikmalaya sareng 1969-1985 di Bandung). Demi Majalah Sunda anu pangkolotna nyaéta Parahiangan (1919), anu dipedalkeun ku Balai Poestaka Jakarta, asuhan M.A. Salmoen jeung R. Satjadibrata.

Kiwari mémang nasib média massa Sunda langkung pikaketireun, lantaran tos dianggap taya deui pulukeunana pikeun nu maca. Kudu diaku ku para praktisi média massa Sunda, yén salila ieu média massa Sunda monoton, konvensional, henteu mibanda daya pangirut atanapi kelét nu pikauruyeun. Ninggang ka masarakat urang nu tos kabéngbat ku warta sing sarwa téréh, nu tiasa kapanggih dina tayangan layar kaca bari teu kedah mikiran langganan, tangtos langkung parna.

Ajén kualitas tulisan jurnalistik dina média massa Sunda, ti mangsa ka mangsa mingkin nyirorot, henteu karaos guligahna, henteu katara kritisna, henteu siga Majalah Sunda kapungkur (anu diasuh ku Ajip Rosidi), henteu nyosok jero, anu antukna karaos hambar. Sanajan aya tulisan anu rada nyérémpét kana feature, tapi langkung seueur mintonkeun profil tokoh anu dibarung ku sagala kasucianana; préstasi para pajabat atanapi biografi instansi pamaréntah ti nu panghandapna dugi ka pangluhurna (Pantau No. 023, Maret 2002).

Padahal para jurnalis Sunda tos “dibibita” ku Hadiah Sastra Jurnalitik Moh. Koerdi ti Paguyuban Pasundan. Tangtos baé perkara ieu téh ku jalaran SDM anu kurang profésional, patalina sareng henteu mampuhna pangusaha média massa Sunda pikeun mayar gajih anu nyukupan. “Rék kumaha para jurnalis Sunda bisa nyieun tulisan nu nyosok jero, upama di sagédéngeun éta anjeunna kudu boga ‘profesi ganda’ pikeun nyumponan kabutuhan hirupna; jadi montir alat elektronik, makelar, tukang kiridit, atawa usaha séjénna.” (Duduh Durahman, Makalah Konferensi Internasional Budaya Sunda/KIBS 2003).

Pasualan sarupa kitu téh mindeng pisan dikedalkeun ku para inohong sareng intelektual Sunda. Salian ti dina KIBS atanapi KBS, média massa Sunda kantos dipadungdengkeun dina Pelatihan Jurnalistik Sunda (1997), Kerja Latihan Wartawan (2000), Semiloka Pers Daerah (2001), jsté. Hanjakal pisan, najan béjana aya ideu-ideu hadé, tapi tacan kantos aya lajuning laku-na. Sabada diskusi bubar, gagasan sareng ideu-ideu ogé ngiring bubar, anu antukna pikiran ngeunaan média massa Sunda ukur jadi sabangsaning seremonial dina acara-acara resmi.

Numutkeun Dédy Djamaludin Malik, pupuhu STIKOM Bandung, aya pasualan komunikasi nu ngalantarankeun mundurna média massa Sunda. Kiwari média massa Sunda tacan tiasa ngarampa kabutuhan masarakat, ukur samet nuturkeun kahayang redakturna (Kompas, 16/07/2001). Sumuhun, naon atuh ari kabutuhan masarakat Sunda téh?

Nambut istilah Tempo, hiji média massa citak kudu ngeunah dibacana sareng kudu perelu (enak dibaca dan perlu). Pon kitu deui média massa Sunda. Upama masarakat gaduh anggapan basa jurnalistik Sunda kiwari hésé dihartikeun, bulat-beulit atanapi ukur ngulinkeun kekecapan, atuh puguh antusias atanapi sumanget macana ogé jadi leungit. Komo deui upami dikiruhan ku “henteu perelu”.

Upama harga BBM naék; média massa Sunda sok latah ngiring ngamuat warta anu tos séép dibéréndélkeun ku média massa basa Indonésia. Padahal sigana di Tatar Sunda masih kénéh aya pakampungan “anti” BBM sareng listrik, nu ngagunakeun suluh keur ngasakan, atanapi ngagunakeun minyak keur nyaangan. Tah, naha warta éta teu can kungsi ditoél? Jawabanana balik deui kana masalah heubeul: SDM sareng kasejahteraan.

Nilik pabeulitna perkara média massa Sunda, jorojoy aya pananya dina jeroning haté; naha média massa Sunda masih kénéh tiasa disalametkeun? Sesah ngabayangkeun kahirupanana 30 taun nu baris datang. Upami para sepuh nu salami ieu satia majang koran/majalah Sunda di rohangan tamu minangka kareueus, saterasna dina hiji mangsa miheulaan ngantunkeun, saha saterasna nu ngalanggan média massa Sunda? Upama para redaktur kahot tos pangsiun, saha nu bakal ngokolakeun média massa Sunda?

Kabéhdieunakeun beuki kapikir, perkara regenerasi téh minangka bagéan anu pangpentingna dina ngalestarikeun kahirupan média massa Sunda sangkan hirupna leuwih panjang. Kilang kitu, ngalahirkeun re-generasi média massa Sunda, sanés pikiran anu anyar. Tapi salami ieu, taya guam nu nyata pikeun nyiptakeun generasi anyar. Basa média massa Sunda dipadungdengkeun dina KIBS atanapi KBS, méh taya generasi anyar nu kataji—salian ti kalangan pers Sunda nyalira. Naha perkara ieu téh lantaran sikep otoriter para kasepuhan nu nganggap generasi anyar sarwa héngkér dina ngokolakeun média massa Sunda, kalebet dina ngagunakeun basa Sunda?

Di Jawa Barat, aya ratusan, malah boa rébuan mahasiswa nu neuleuman jurnalisme. Sabaraha urang di antara aranjeunna nu kahudang kereteg batinna pikeun ancrub kana média massa Sunda? Pasti jumlahna sakedik. Sanajan aya sawatara mahasiswa nu ngayakeun job training di perumahan pers Sunda, ampir taya nu kataji pikeun tuluy neuleumanana. Aranjeunna ukur nganggap média massa Sunda minangka tempat eksperimen.

Upama Pers Sunda tiasa ngarangkul generasi ngora, ngahudang kareueusna kana média massa Sunda, aya sawatara mangfaat anu tiasa kaala. Kahiji, aranjeunna langkung apal kahayang generasi ngora sacara umum, antukna média massa Sunda apal kana médan nu bakal disorangna isuk jaganing géto. Kadua, idealisme aranjeunna kaétang kiat, anu antukna—keur saheulaanan—kasejahteraan tiasa jadi nomer dua. Katilu, pangaweruh ngeunaan widang séjén nu aya patalina sareng média massa, contona dunya cyber, desain grafis sareng sajabina, tiasa ngarojong kamajuan média massa Sunda dina mangsa nu baris datang.

Tangtos baé sanés hartosna média massa Sunda kedah diformat sakumaha kahayang generasi ngora. Tapi tarékah pikeun ngahudang rasa kataji aranjeunna, misalna ku ngayakeun Lomba Nulis Artikel média massa Sunda, Ngawanohkeun média massa Sunda ka paguron Luhur sareng sakolaaan, tiasa ngadatangkeun suasana anyar. Koran Sunda Mingguan “Galura” minangka média massa Basa Sunda nu kawilang aktif ngayakeun torobosan-torobosan anyar pikeun ngarangkul generasi ngora.

Generasi ngora ogé hadéna mah dibéré kalaluasaan pikeun ngagunakeun basa Sunda anu demokratis, henteu disengker ku aturan itu-ieu, henteu dibeungbeuratan ku tumpukan undak-usuk. Keun baé maranéhna ngagunakeun basa Sunda saayana, sabisana, sanajan henteu “nyunda”, batan henteu pisan mah.

Mémang jalma-jalma nu arogan jeung nganggap basa Sunda manranéhna pangbenerna, bakal nganggap ieu tarékah minangka awal tina ruksakna basa Sunda. Tapi ngarah generasi ngora kataji ku basa Sunda, diperelukeun hiji prosés, tangtosna kedah langkung ngartos jeung apal ka dunya aranjeunna. Ku ayana kitu, “Héy…dulur-dulur generasi ngora, hayu urang ngagunakankeun basa Sunda sabisana baé. Isuk jaganing géto, tangtu bakal apal basa Sunda nu bener jeung hadé, sakumaha ngarti kana basa-basa séjén!

**

BRAS kana Peraturan Daerah (Perda) No 5 Taun 2003, ngeunaan “Pemeliharaan Bahasa, Sastra, dan Aksara Daérah”, anu réalisasina dilaksanakeun ku régréngan Disbudpar Jabar. Eusi Perna No 5 Taun 2005 téh di antarana mancénkeun tugas pikeun ngarojong kamajuan média massa basa Sunda. Tangtu baé kaasup majalah “BD”. Komo deui “BD” minangka média basa Sunda anu eusina syi’ar Islam.

Kuring rada ngaranjug basa maca lalampahan hiji tulisan beunangna Cécép Burdansyah, anu “miheulaan taqdir” (nambut istilah Asép Syamsul M. Romli). Tulisan kritis ngeunaan larapna Perda, anu dialung-boyongkeun, tug nepi ka kalah kapiheulaan dibaca ku nu boga tanggung jawab pikeun ngaréalisasikeun Perda (Majalah Cupumanik, No.26). Écés, ngarempak kodeu étik jurnalistik.

Disebut “miheulaan taqdir” jeung ngarempak kodeu étik jurnalistik, da puguh éta tulisan téh tacan dimuat dina média massa, malah can tangtu aya nu ngamuat. Kuring milu béla sungkawa ku paéhna ajén inajén média massa Sunda, anu dicacampah siga kitu. Lebah dieu mah, pihak Disbudpar ogé henteu bisa disasalah sagemblengna, da nurutkeun béja mah tulisan Cécép téh dianteurkeun ku oknum wartawan nu ngadeuheus—nginjeum istilah Kang Ajip—nyanggakeun méntal hayang kapaké.

Sabada tulisan Cécép dibaca ku “nu boga tanggung jawab pikeun ngaréalisasikeun Perda”, Kepala Disbudpar Jabar, H. Idjudin Budhiana, M.Si (satuluyna rék ditulis Idjudin) nyieun tulisan anu dimuat dina Majalah Manglé, kalayan dijudulan “Larapna Perda Basa, Sastra jeung Aksara Sunda” (Manglé No. 2030)

Dina tulisanana, Idjudin nétélakeun yén taun 2005, Disbudpar Jabar dipercaya nguruskeun anggaran anu gedéna Rp 512. 710. 000,- (Limaratus duabelas juta tujuh ratus sapuluh réwu rupiah). Ari nurutkeun tulisan Cécép mah, gedéna anggaran téh Rp 2.000.000.000,- (dua miliar rupiah), pikeun waragad taun 2004/2005.

Anu matak rada kerung, ongkoh Idjudin nétélakeun anggaran duit taun 2005, tapi anu didadarkeun téh kagiatan taun 2003, saperti anu kaunggel dina tulisan Idjudin alinéa katilu. Sakanyaho kuring, Idjudin kakara dijenengkeun jadi Kepala Disbudpar dina taun 2004, mun teu salah mah bulan puasa.

Masih kénéh dina alinéa katilu, Idjudin nataan kagiatan taun 2004, di antarana: Penyuluhan Bahasa Cirebon sawilayah Cirebon (Kab/Kota Cirebon, Kab. Indramayu, Kab. Majalengka, jeung Kab. Kuningan), jeung biantara seserahan Upacara Adat Pangantén Sunda, jeung ngalélér pangajén karya tulis widang basa jeung sastra Sunda. Hartina, tilu kagiatan éta méakkeun waragad Rp 1.487.290.000,- (samiliar opat ratus dalapan puluh tujuh juta duaratus salapan puluh réwu rupiah). Mangga baé étang deui, bilih lepat mah.

Tulisan Idjudin mémang teu leuwih ti ngadadarkeun kagiatan Disbudpar sakaligus muji bébéakan kana sakur kagiatanana. Cindekna mah, Idjudin téh hayang nétélakeun yén Disbudbar geus suksés ngalestarikeun tur ngamekarkeun basa, sastra, jeung aksara Sunda; henteu nampi nampi ical-galeuh kritikan!*

Bumi Siliwangi, 1426 Hijriyah

JURNALISTIK SUNDA

JURNALISTIK SUNDA

I.     Bubuka

Hakékatna manusa pikeun mertahankeun kalumangsungan hirupna mikabutuh komunikasi antara papada manusa. Prosés komunikasi teu leupas tina ayana tukeur informasi antara hiji jalma jeung jalma séjén dina hirup kumbuh sapopoéna. Manéhna perlu mikanyaho naon-naon nu kajadian di sabudeureunana, di daérahna, di kotana, malahan lila ku lila di sakuliah dunya. Alat nu digunakeun pikeun nepikeun pesan ti panyatur ka pamiarsa téh disebut média. Sedengkeun informasi mangrupa hiji hal nu mibanda ajén inajén jeung manfaat, boh dina wangun tulisan, boh dina wangun lisan.

            Dumasar kana tujuanna, média pikeun nepikeun informasi kabagi kana tilu jenis nya éta media pribadi (surat, telepon, kurir), media kelompok (seminar, konferensi atawa sawala-sawala), jeung media massa atawa publik (surat kabar, film, televisi, jeung radio). Media massa mibanda sipat melembaga, saarah, meluas jeung serempak, maké alat, tur terbuka.

II.     Sajarah Kamekaran Media Massa Basa Sunda

Sacara  umum jurnalistik raket patalina jeung media massa nu ngawengku surat kabar, majalah, televisi jeung radio. Dina kahirupan urang Sunda media informasi réa macemna. Hal ieu bisa dibuktikeun yén urang Sunda kantos gaduh 36 média basa Sunda (Derap Pembangunan Pers di Jawa Barat, BPPP, 1987). Dua di antarana koran basa Sunda anu medal unggal dinten: “Sinar Pasoendan” (1933-1942) sareng “Sipatahoenan” (1924-1942 di Tasikmalaya sareng 1969-1985 di Bandung). Demi Majalah Sunda anu pangkolotna nyaéta Parahiangan (1919), anu dipedalkeun ku Balai Poestaka Jakarta, asuhan M.A. Salmoen jeung R. Satjadibrata.

            Ari koran basa Sunda munggaran, nyaéta Sora-Merdika, Pingpinan Moh. Sanoesi,édisi ka-3 taun ka-1 medal tanggal 1 Méi 1920. Aya nu nyebutkeun koran basa Sunda munggarann téh Sunda Berita. Ngan tacan jéntré iraha medalna. Lian ti éta, dina jaman pergerakan, ogé medal Soemanget, diasuh ku toenggono, mingguan basa Sunda Padjadjaran pingpinan Haris Soema Amidjaya, Pandawa Pingpinan Gatot, jeung Siliwangi nu diaping ku Éma Brata Koesoema.

Koran basa Sunda séjénna, Masa Baroe, Sapoedjagat, Simpaj, jeung Isteri Mérdéka. Kacatet ogé, Panglima, Tawekal pingpinan Harsono, Sipatahoenan (1923) Pingpinan Ahmad Atmadja jeung Bakri Suraatmadja nu kabéhanana terbit mungaran di Tasikmaya. Galoeh di Ciamis pingpinan Arsim Karna Winata, Balaka pingpinan Ikik Wiradikarta. Sinar Pasoendan, pingpinan Ali Ratman sarta pamingpin redaksina Imbi Djajakoesoema jeung wakilna O.K. Yaman, rédaktur harian Moh. A. Afandi jeung Iding Wangwidjaja (Iding Wangsawidjaja kungsi jadi sekretaris Bung Hatta).

            Éta koran basa Sunda téh, ku kaom nasionalis dipaké alat perjoangan. Diantara koran basa Sunda tadi nu pangnyongcolangna jeung gedé komarana nyaéta Sipatahoenan nu saterusna kantor  redaksina pindah ka Bandung sarta kungsi jadi koran poéan. Warta-wartana lolobana ngeunaan kahirupan masarakat sarta némbongkeun sikep mihak ka Soekarno. Jaman Jepang teu medal. Taun 1950 dipingpin ku Moh. Kurdi, Sipatahoenan medal deui, tapingan kuat nepi ka tau 1985.

            Sanggeus merdika, koran basa Sunda nu alanyar patingpucunghul disababaraha daérah di Jawa Barat. Sinar Madjaléngka (1948) di Majalengka, Warga (1954) nu dipingpin ku Ééng di Bogor, Kalwarta Kudjang (1956) di Bandung, majalah Manglé (1957) di Bogor nuditaratas ku RH Oéton Muchtar jeung Ny.RHE Rochimika Sudarmika (kantor rédaksina taun 1962 Pindah ka  Bandung). Manglé nepi ka ayeuna terus medal kalayan mayeng saminggu sakali. Awal taun 1960-an Ajip Rosidi nerbitkeun majalal Soenda. Di Bandung, taun 1972, medal Giwangkara, Gondéwa, jeung Galura. Taun 1975, Galura jadi anak penerbitan Pikiran Rakyat.

Cara Verifikasi Paypal

Cara Verifikasi Paypal 

Dengan VCN BNI

Cara Verifikasi Paypal Dengan VCN BNI tak ada persoalan saat bakal memverifikasi paypal pertama kalinya serta untuk menangani paypal yang terkena limit juga tidaklah hal yang susah. Tetapi, untuk anda yg tidak memiliki kartu kredit (CC) pasti anda mesti beli VCC (Virtual Credit Card) untuk menangani hal tersebut di atas. Anda mesti keluarkan beberapa duit untuk beli VCC yg tidak terang asal usulnya. Nah, di kesempatan ini kami bakal sharing tips bagaimana caranya verifikasi paypal pertama kalinya atau mungkin untuk memverifikasi paypal yang telah terkena limit dengan sangatlah gampang serta pastinya gratis tiada memakai VCC.

Apa yang disebut dengan limit paypal? Limit Paypal yaitu satu situasi di mana account paypal kanda ditahan atau mungkin dibatasi oleh pihak paypal hingga anda tak dapat kirim maupun terima dana serta juga kita tak dapat lakukan withdraw ke bank lokal. Bila paypal anda telah diverifikasi maka dapat dipakai pada seluruhnya transaksi on-line baik itu untuk berbelanja ataupun usaha on-line.

Sebelum saat kita ulas bagaimana langkahnya verfikasi paypal dengan cara gratis serta gampang dengan memakai VCN BNI, kami bakal menuturkan sedikit perihal apakah itu VCN? VCN (Virtual Card Number) yaitu nomer kartu virtual terbagi dalam 16 angka (digit). Saat berlaku VCN yaitu 1 jam serta cuma bisa dipakai 1 kali transaksi per request VCN. Sekarang ini VCN bisa didapat lewat SMS dari system BNI ke nomer handphone nasabah pemegang BNI kartu debit yang telah lakukan registrasi serta aktivasi feature BNI SMS Banking (transaksi financial/non financial). Untuk lebih detailnya apakah itu VCN BNI serta bagaimana memperolehnya, silahkan baca artikel ini : Apakah itu VCN BNI?

Inilah langkahnya verifikasi paypal dengan VCN BNI :

1. Yang pasti anda mesti mempunyai rekening di BNI (BNI konvensional atau mungkin BNI syariah)

2. Aktifkan feature sms banking BNI untuk transaksi finansial, agar bisa mengaktifkan feature ini, anda dapat datang ke cabang BNI yang paling dekat di kota anda.

3. Sesudah sms banking anda aktif, maka Anda telah dapat memperoleh VCN lewat cara mengetik Req VCN (Nominal) lewat BNI SMS Banking ke nomer 3346. Misal : “REQ VCN 30000″ kelak dengan cara automatis duit anda yang ada di dalam rekening bakal terdebet sebesar 30000.

4. Bila sukses anda bakal memperoleh nomer VCN serta Kode VCV serta juga detil saat berlaku VCN anda, umumnya saat aktif VCN ini setahun untuk verifikasi paypal.

5. Sesudah memperoleh data-data VCN anda, lalu masuklah kedalam account paypal anda, click “Get Verified”

6. Isi sesuai sama data-data VCN yang anda dapatkan tadi, tentukan type kartu MasterCard, isi nomer VCN, isi kode VCV serta isi saat berlaku VCN anda, lalu click teruskan.

7. Bila sukses hingga di sini maka anda bakal diberitahu oleh paypal bila paypal sudah kirim 4 digit kode rahasia pada anda, pekerjaan anda setelah itu yaitu temukan 4 digit kode itu lewat cara cetak rekening koran dicabang BNI paling dekat, cost bikin rekening koran cuma Rp. 1000 -,

8. Sesudah anda cetak rekening koran maka bakal terlihat 4 digit kode paypal dengan format ” PP*1234CODE ” nah ambilah 4 digit kode yang berbentuk angka itu, tahap selanjutnya masuklah kedalam account paypal anda lalu click lagi tulisan “Get Verified”.

9. Silakan anda input 4 kode rahasia yang anda peroleh serta click ok.

10. Selamat paypal anda telah terverifikasi

Up-date : Sekian hari yang lalu kami coba verifikasi paypal yang telah kena limit, serta nyatanya sukses kurun waktu singkat serta gampang sekali tiada mesti memasukkan 4 digit kode yang ada di rekening koran itu. Paypal juga telah terverifikasi serta telah dapat segera dipakai untuk transaksi.

Diajar Nulis Feature "Cipatat: Tina Asri Jadi Rujit "

Cipatat: Tina Asri Jadi Rujit

Ku Deni Kurnia Mulloh

Cipatat téh perenahna aya di tungtung kulon kabupatén Bandung Barat. Lamun urang arék lunta ka Cianjur atawa ka Bogor urang geus pasti ngaliwat ka Kacamatan Cipatat. Lamun ti Bandungkeun mah sanggeus Padalarang, éta geuning anu loba apu (pangapuan) tah béh ditueunana saméméh Sasak Raja Mandala anu jadi wates administrasi pamaréntahan Bandung jeung Cianjur.

Anu jadi marga lantaran éta tempat dingaranan Cipatat téh kieu cénah. Jaman baheula dina mangsa kolonial. Di éta tempat téh kacida lobana liang cai nu disebut Cinyusu téa, éta tempat téh dijieun pamandian ku warga jeung panjajah walanda jaman harita. Jama baheula mah nu ngarana tempat mandi téh jauh ti imah, gumantung kana aya atawa deukeut henteuna liang cai. Geus jadi kabiasaan di unggal daérah pang-pangna di pilemburan yén saupama mandi téh tara ieuh kudu dibaju ti imah téh, cukup maké anduk waé keur kaum lalaki mah. Mun awéwé biasa cukup ku didadamping ku samping kebat waé. Pon kitu deui, tempat pamandianana ogé tara ieuh buni-buni teuing, malah aya nu tara-tara acan di kikidingan. Teuing naon tah alesanana mah? Teuing pédah euweuh bahanna atawa bakating ku ngedul waé meureun.

Para karuhun pang-pangna karuhun urang sunda lamun pék ngaranan tempat atawa jalma téh tara sagawayah kitu waé. Tapi aya dadasarna atawa aya kasangtukang anu ngalantarankeunana. Hal ieu lumaku di unggal daérah. Élmu nu maluruh ngeunaan asal usul ngaran-ngaran patempatan téh disebutna Toponimi. Ngaran wewengkon di kuloneun padalarang nya éta Cipatat téa teu sagawayah kitu waé nyieunna. Tapi aya dasar-dasarna, nya éta kieu cenah. Cipatat téh asal kecapna tina cai jeung Putat. Kecap cai dicokot tina kaayaan alam anu subur ku sumber cai. Ari putat nya éta sabangsaning tangkal anu daunna bisa dijieun lalab. Éta tangkal téh perenahna ayana dina beungeut cai. Hal ieu nu ngalantarankeun dingaranan Cipatat téh. Aya deui nu nyebutrkeun yén ngaran Cipatat asalna tina Cibujur atawa Cipantat. Cipantat atawa Cibujur téh nya éta istilah pikeun ngaranan tempat pamandian/tampian anu teu pisan dikikidingan nu ngabalukarkeun sagala katénjo, pang-pangna bujur. Buijur nya éta sabagian anggota badan lamun di dinggali atawa diomongkeun sok rada sénsitif. Saupama disalusur ku urang ka lapangan ngeunaan silsilah ngaran patempatan, pang-pangna Cipatat réa pérsina. 

Legana wewengkon Cipatat téh aya kana 10.320 ha anu kabagi kana lahan pasawahan 1.794 ha jeung tegalan 8.526 ha. Kacamatan cipatat téh ngawengku dua belas  désa. Nurutkeun data penduduk nu aya di kacamatan, yén jumlah penduduk éta kacamatan tepi ka bulan Juli 2008 téh aya kana 114.647 urangna, anu mana kabagi kana jumlah lalaki jeung awéwé. Jumlah lalaki aya kana 57.787 urang, awéwé aya kana 56.860 urang. Kahirupan sapopoé urang Cipatat teu béda jauh jeung kahirupan masarakat sunda umummna. Pakasaban urang cipatat téh kalintang hétérogénna, saupama dikelompokeun jumlah patani  11.274 urang, buruh tani 4.160 urang, buruh pabrik 10.036 urang, TNI/Polri 91 urang, jeung PNS 412 urang. Salian ti éta, aya ogé salaku penambang tapi jumlahna teu kacatet sababaraha urangna.

Saluyu jrung kamekaran jaman, Cipatat kiwari geus lainna deui Cipatat baheula anu kakoncara asri leubeut ku sumber cai. Tapi kiwari kondisina pikahawatireun  pang-pangna tina segi air bersih. Warga masarakat Cipatat dina waktu-waktu ieu keur krisis ku cai beresih. Hal ieu mangrupa pangaruh tina alam anu geus teu bisa deui diajak damai. Pamolah manusa anu ngakibatkeun hal ieu bisa terjadi. Gunung-gunung anu bisa nyerep cai kiwari kondisi butak jeung bopéng akibat pamolah manusa pang-pangna polah pausahaan gede anu ngaéksploitasi pertambangan batu kapur.

Dilain sisi katinggalina Cipatat téh ngalaman kamajuan anu kalintang gancangna pang-pangna tina segi produksi pertambangan. Tapi warga masarakat satempat jeung sabudeureunana hirup dina kondisi miskin, loba kakurangna jajauheun kacukup téh. Di tambah deui ku kultur pamaréntahan anu keur transisi akibat tina misahna ti kabupatén Bandung.

Cipatat miboga objék Wisata diantarana nya éta Cipanas jeung Guha pawon. Saupama urang pirajeunaneun ulin ka Cipatat ulah hilap nyimpang ka cipanas jeung ka Guha Pawon. Cipanas jeung Guha Poawon téh mangrupa objék wisata nu pang kakoncarana di Cipatat jeung sabudeureunana mah. Salian ti objék wisata, ogé aya sababaraha fasilitas pamaréntah jeung publik diantarana Pusdik Brigif TNI AD, Indonesia Power (pembangkit Tenaga Listrik), Pilot Plan Pengolahan Mineral Puslitbang texMIRA jeung TPA Sampah Sarimukti ti kota Bandung, kabupaten Bandung, kabupaten Bandung Barat jeung kota Cimahi. 

Ranginang

Rangginang (atawa raginang, ranginang, Basa Indonésia:rengginang, rengginan) mangrupakeun kadaharan nu kasohor di Indonésia. Teu sirikna di unggal wewengkon, utamana di Pulo Jawa, miboga kamonésan ranginang gumantung wewengkonna masing-masing.

Kagunaan rangginang

Rangginang bisa didahar langsung, minangka susuguh keur sémah boh di imah atawa dinu kariaan, atawa bisa oge keur deungeun sangu. Keur didahar langsung, cocog lamun rangginang

Rupa-rupa rangginang

• Dumasar rasana, rangginang aya nu asin jeung amis. Nu pangilaharna mah rangginang asin.
• Dumasar bentukna, wangun rangginang tiasa rupi-rupi, gumantung citakannana, tiasa buleud atanapi kotak, kadang-kadang henteu dicitak ku citakan, mung diréka-réka ku panangan waé.
• Dumasar ukurannana, henteu aya babagian ranginang nu pasti dumasar kana ukurannana, tapi rangginang bisa variatif ti ukuran pangleutikna nu diameterna kurang leuwih 3 senti, nepikeun ka rangginang-rangginang gede nu leuwih ti sapuluh senti.
• Dumasar nu nyieunna, rangginang bisa dibagi jadi rangginang jieunan sorangan (biasana ibu-ibu di imah sorangan keur nyuguhan semah atawa kadaharan sapopoe, nyieunna make parabotan saayana, citakannana kadang-kadang ukur dijieun tina awi), sarta rangginang jieunan pabrik(kiwari pabrik rangginang loba di mana-mana kalayan make citakan nu leuwih hade)

Bahan ranginang

Ranginang dijieun tina béas ketan anu diseupan sareng dibungbuan. Bungbuna bisa rupa-rupa gumantung kana rasa nu dipikaresep. Pikeun ranginang asin, uyah, bawang bodas jeung sajabana tangtu dibutuhkeun. Kadang-kadang ditambahan tarasi. Keur raginang amis, tangtu kudu make gula.

Cara ngadamel rangginang

Kanggo ngadamel rangginang, beas ketan diseupan sareng dibungbuan. Saparantosna cekap asakna (teu kenging asak teuing), ketan nu tos pagalo sareng bungbu teras dicitak, didaraykeun dina nyiru, ayakan atanapi rupi-rupi anyaman anu tiasa dianggo kanggo moe. Lajeng rangginang dipoé dugikeun ka garing. Saparantosna garing, rangginang atah digoréng.

Rupa-Rupa Kadaharan Urang Sunda

Comro atawa combro nyaéta kadaharan has ti Jawa Kulon. Comro dijieun tina parudan sampeu anu dibentuk buleud atawa lonjong anu bagian jerona dieusian sambel oncom nu saterusna digoréng, mangkana kadaharan ieu dingaranan comro anu mangrupa singketan tina oncom di jero. Kadaharan ieu leiwih ngeunah lamun didahar waktu haneut kénéh.

Cilok atanapi aci dicolok nyaéta kadaharan asli ti Sunda. Dijieunna tina tipung aci wungkul atanapi dicampur sareng tarigu teras dicampur cai tuluy dikulub. Jang nambah kanu rasa, umumna adonanna ditambahan bungbu, bisa ogé uyah hungkul.

Aya deui istilah anyar cilok gaul, nyaeta cilok anu aya eusina. Eusina bisa rupi-rupi, misalna: abon, sosis, gajih, urat, endog puyuh, jeung sajabana.

Cilok biasa didahar jeung sambel kacang sareng kécap.

Ciréng

Ciréng kapondokan tina aci digoréng, nyaéta kadaharan nu ilahar di Sunda, dijieun tina aci sampeu, dibungbuan, tuluy digoréng.

Resép cireng

Bahan:

• 100 g tipung aci
• 1 sdm tipung tarigu
• 375 ml cai
• 1/2 sdt pedes bubuk
• 1 sdt uyah
• 1 siung bawang bodas, diparud
• 30 g kacang kadelé bodas, dikeueuman nepi ka hipu, tuluy pisahkeun
• 1 batang bawang daun, iris halus
• minyak goreng

Cara nyieun

Aduk tipung jeung cai, pedes, jeung uyah nepi ka rata. Tambihan ku bahan sejenna, galokeun sing rata. Goréng saséndok saséndok nepi koneng jeung garing. Angkat.

Kanggo 10 sikieun.

Koci  nyaéta hiji katuangan nu ilahar kapendak di wewengkn pulo Jawa, didamelna tina ketan nu aya eusian tina parudan kalapa sareng gula beureum atanapi campuran kacang hejo sareng gula beureum, dibungkus daun cau. Di Madiun, Jawa Tmur, koci katelah mbel-mbelan.

Bahan dasar

Bahan dasarna nyaeta adonan ketan sareng gula beureum (kawung) minangka kulitna, minangka eusina tina campuran parudan kalapa sareng gula beureum atanapi campuran sari kacang hejo sareng gula beureum. Ari bungkusna, nyaeta daun cau. Bahan pangleuleueur nyaeta minyak kalapa.

Ngokolakeunana

Ngasakan ieu katuangeun teh ku cara diseupan (make aseupan dina seeng atawa make langseng).

Bentuk jeung rasa

Bentuk koci nyaeta limas (wangun ruang anu sisina opat segi tilu, bagian handapna segi opat. Ari

Wanci nyieuna

Ari kapungkur mah koci teh sok dijieun dina waktu bulan puasa nyedek ka boboran Syawal atapi nyedek ka boboran Rayagung, tapi ayeuna mah iraha wae oge sok dijieun.

Misro

Misro nyaéta kadaharan has ti Jawa Kulon. Misro dijieun tina parudan sampeu anu dibentuk lonjong sarta bagian jerona dieusian gula beureum nu saterusna digoréng, alatan éta pisan dingaranan Misro anu mangrupa singketan tina amis di jero (basa Sunda). Kadaharan ieu leuwih ngeunah lamun didahar mangsa masih kénéh haneut.